Astronomët kanë publikuar një zbulim të madh: Një vrimë e zezë ka “gromësirë” energji nga një yll i vogël, të cilin u vu re duke e copëtuar në vitin 2018, pas dy vitesh në të cilat ajo nuk nxori asnjë material të tillë.
Sa e pazakontë është kjo?
“Super e pazakontë,” thotë për NPR Yvette Cendes, një astronome në Qendrën për Astrofizikë, Harvard dhe Smithsonian dhe autore kryesore e punimit. “Ne kurrë nuk e kemi parë këtë më parë në këtë shkallë.”
Studiuesit e bënë zbulimin kur përdorën një strukturë të fuqishme radioteleskopi – Vargu Very Large në Nju Meksiko – për të kontrolluar rreth dy duzina vrima të zeza ku yjet ishin copëtuar pasi iu afruan shumë. Kjo do të thotë, materiali në yll u shkëput, ose “spagetifikua”. Ngjarje të tilla quhen ngjarje të ndërprerjes së baticës, ose TDE.
Ajo që ata gjetën ishte se një nga TDE-të (ai i quajtur AT2018hyz) po lëshonte energji me një shpejtësi të pazakontë dhe në një kohë shumë të habitshme: më shumë se dy vjet pas ngjarjes.
Kjo sjellje është e ndryshme nga ajo që është vërejtur në vrimat e zeza më parë, në dy mënyra. Së pari koha, është më e zakonshme të shikosh emetimet nga vrimat e zeza brenda muajve të parë pas gëlltitjes së një ylli. Dhe së dyti, energjia që emetohet në këtë rast nuk përputhet plotësisht me atë që astronomët kanë parë më parë.
Në shumicën e rasteve të vrimave të zeza që gëlltitin yjet, ndoshta 99%, rrjedhja është më e ulët në energji. Dhe në 1% të rasteve, kjo dalje është shumë më e madhe – “një ngjarje jashtëzakonisht e goditur”, thotë Cendes, një dukuri shumë e rrallë.
(npr)
