Në orët e vona të natës së 13 shtatorit, pati një “shkëmbim zjarri” të rëndë përgjatë kufirit, i cili mori pothuajse njëqind jetë nga të dyja anët në vetëm pak orë, sipas të dhënave të raportuara nga Baku dhe Jerevani. Pas disa orësh konflikti, në orët e para të mëngjesit, rreth orës 8 të mëngjesit me orën lokale, u ra dakord për armëpushim dhe armëpushim me ndërmjetësimin e Moskës, siç shkruajnë agjencitë ruse. Jerevani akuzoi se Azerbajxhani “pa provokuar” sulmoi Armeninë dhe pjesët e Nagorno-Karabakut që janë ende nën kontrollin e Armenisë, pra ku ende ekziston fuqia e ish-parashtetërve armene dhe ku janë dislokuar trupat paqeruajtëse ruse. Baku i hedh poshtë këto shtete dhe thotë se është një “përgjigje ndaj provokimeve armene”. Sipas pretendimeve të tyre, armenët kanë minuar komunikimet dhe rrugët përmes të cilave Azerbajxhani furnizon forcat e tij në zonën e diskutueshme në kufirin e dy vendeve. Kjo është shkelja e dytë serioze e marrëveshjes që nga nëntori i vitit 2020, kur me ndërmjetësimin e Moskës, Armenisë dhe Azerbajxhanit, ata nënshkruan një “marrëveshje paqeje” për Nagorno-Karabakun. Domethënë, tashmë ka pasur të shtëna reciproke këtë pranverë. Kjo është hera e dytë që nga fillimi i agresionit rus kundër Ukrainës që ka vluar në Kaukazin e largët jugor. Nuk mund të shmanget përshtypja se çdo tension i ri përfiton dhe lidhet me atë që po ndodh në Ukrainë, d.m.th me forcimin. të rusishtes problemet në atë fushë beteje po përshkallëzohen dhe konfliktet në Kaukaz, dhe se të dyja palët, dhe në radhë të parë, Azerbajxhani, duan të përdorin “vuajtjet nën Putinin” që po kalojnë për të zgjidhur përfundimisht problemin e Karabakut dhe i gjithë rajoni, të cilin Armenia në vitet ’90 në vitet e shekullit të 20-të, e pushtoi dhe e pastroi, e vuri nën kontrollin e saj.
Armenia kërkoi menjëherë ndihmën ushtarake ruse dhe përfshirjen e Organizatës së Traktatit të Sigurisë Kolektive (CSTO), versioni “xhepi” i NATO-s i Rusisë i përbërë nga disa vende të ish-BRSS. Gjegjësisht, sipas Statutit, sulmi ndaj një shteti anëtar konsiderohet sulm ndaj të gjithë anëtarëve. Azerbajxhani nuk është pjesë e atij pakti ushtarak rus. Kryeministri armen, Nikol Pashinyan, i cili përballet me protesta të vazhdueshme dhe kërkesa për dorëheqjen e tij, telefonoi menjëherë Putinin, por foli edhe me kreun e shtetit francez Emmanuel Macron dhe sekretarin amerikan të shtetit Antony Blinken. Shumë besojnë se ai supozon se nuk mund të presë më një angazhim të madh nga Rusia, ndaj e kërkon nga palët e tjera. Azerbajxhani mbështetet nga Turqia, e cila e ndihmon atë ushtarakisht dhe diplomatikisht, dërgon armë dhe këshilltarët e saj ushtarakë, megjithëse Rusia konsideron se rajoni është ende sfera e interesit të saj dhe se duhet të mbikëqyrë. Pavarësisht, Turqia është një aleat i Azerbajxhanit dhe Rusia ndihmon Armeninë, të cilën në vitin 2020 e shpëtoi nga kolapsi i plotë ushtarak dhe politik. Turqia hyri dhe u ankorua në rajonin që Rusia e konsideron të sajën, gjë që nuk e ka të vështirë të luajë një rol të madh për shkak të të gjitha problemeve të mëdha që ka në Ukrainë, por edhe në skenën globale. Ndonëse Moska e konsideron Ankaranë aleate dhe partnere të saj, sepse nuk vendosën sanksione ndaj saj dhe u angazhuan në zhbllokimin e eksporteve të drithit, Turqia ka qartë planet e veta në lidhje me Kaukazin e Jugut, të cilat nuk do të përkojnë dhe nuk do t’i pëlqejnë Vladimir Putinit. ( gazeta kroate Jutarnji List)
