Viti 1912, ishte një kthesë e madhe historike, një përmbysje epokash, një gëzim i përzier me gjama.
Pra ajo që kishte ndodhur para 500 vitesh, tani ishte një epizot tjetër. Largimi i një përandorie që kishte zbarkua 500 vite më herët. Po largohej perandoria osmane qe me ardhjen e tyre me 1389 dhe largimi me 1912. Në këtë katrahurë të madhe Ballkanike është edhe dita e flamurit apo dita e pavarësisë së Shqipërisë e cila na ndjek në çdo përvjetor. Ka qenë vit i vështirë për shqiptarët, gjysma e Shqipërisë bëhët, ndërsa gjysma fytët në pushtim, sundim, brutal i vendeve aletae ballkanike. …
Shqipëria e projektuar nga rilindasit, tre herë më e madhe dhe në rrafshin politik në hartë u skicua me 28 mijë kilomera katrorë!
Rrethanat natyrishtë nuk kan qenë të favorshme, sepse aleati aty ku shqiptarët ishin të përzier, ushtar shqiptar dhe ushtar osman, oficer osman dhe vullnetar shqiptar të regrutuar në ushtrin osmane që ishin krahë për krahë me një vijë fronti kundër aleances ballkanike. Fati i luftës nuk ishte në anën e shqiptarve, kjo qëj në shpërthi të vijave të frontit si në betejen kryesore të Kumanëves, Janinë dhe natyrisht në kufirin aktual serbo-kosovar. Rrokullima u bë brenda një muaji dhe erdhi kjo që quhej pushtim.
Pra në vitin 1912, kishin jë kualicion Ballkanik i sponzoruar nga Rusia, që rezultoj me një marveshje të tyrë për ndarjen e trojeve, e që u ndanë! Maqedonia ma rënjën e Kumanoves, po thuajse e gjitha ra në duartë e forcave serbe.
