Organizata Botërore e Shëndetësisë thotë se 29 vende kanë raportuar raste të kolerës këtë vit – një rritje e dukshme nga mesatarja e më pak se 20 vendeve me shpërthime gjatë pesë viteve të fundit. Për më tepër, shkalla e vdekshmërisë pothuajse është trefishuar nga afërsisht 1% në rreth 3%, duke shkaktuar shqetësime të shtuara.
Vitet e fundit, numri vjetor i vdekjeve nga kolera ka qenë rreth 100,000.
Disa nga këto vende nuk kanë raportuar asnjë rast të kolerës prej vitesh. Libani, i cili ishte pa kolera që nga viti 1993, ka raportuar 18 raste këtë vit. Dhe në Haiti, i cili nuk kishte raportuar një rast kolere për më shumë se 3 vjet, ekipet e Mjekëve pa Kufij në Port-au-Prince raportojnë se po trajtojnë rreth 100 pacientë në ditë.
Dhe tani ka probleme me furnizimin e vaksinës. Për shkak të një furnizimi të kufizuar të vaksinave, Grupi Ndërkombëtar Koordinues (ICG) – një grup që menaxhon furnizimet me vaksina dhe përbëhet nga anëtarë nga OBSH, Mjekët pa Kufij, UNICEF dhe Kryqi i Kuq – ka pezulluar përkohësisht kolerën me dy doza duke favorizuar strategjinë e vaksinimit në favor të një doze të vetme.
Drejtori i përgjithshëm i OBSH-së, Tedros Adhanom Ghebreyesus, thotë: “Strategjia e një doze është dëshmuar efektive në shpërthimet e mëparshme. Megjithëse provat se sa zgjat mbrojtja janë të kufizuara.”
Një regjiment me një dozë të vetme të vaksinës së kolerës nuk siguron imunitet ndaj sëmundjes për aq kohë sa një regjiment me dy doza dhe është më pak efektiv në sigurimin e imunitetit për fëmijët. Megjithatë, ndryshimi në strategjinë e vaksinimit ka për qëllim të lejojë më shumë njerëz të vaksinohen gjatë shpërthimit aktual dhe në një kohë kur furnizimi i vaksinës së kolerës është jashtëzakonisht i kufizuar.
Deri më tani këtë vit, 24 milionë doza të vaksinës së kolerës janë dërguar dhe 8 milionë doza shtesë janë miratuar për përdorim urgjent në 4 vende të prekura nga shpërthimi. OBSH thotë se ky ndryshim në strategjinë e vaksinimit është vetëm një zgjidhje afatshkurtër dhe se nevojitet veprim urgjent për të rritur prodhimin global të vaksinave.
Kjo rritje e rasteve të kolerës dhe lajmeve të vaksinave është një kujtesë se një sëmundje e lashtë – dhe pse ajo është lehtësisht e trajtueshme dhe e parandalueshme – mund të marrë ende një kthesë të tmerrshme në kohët moderne.
Vrasës i shpejtë
Kolera mund të vrasë një person brenda disa orësh.
Është një sëmundje e rëndë gastrointestinale, e transmetuar nga një bakterie e quajtur Vibrio cholerae. Dhe mund të shkaktojë aq shumë diarre dhe të vjella, saqë pacientët mund të dehidratohen me shpejtësi. Ata mund të humbasin aq shumë lëngje saqë organet e tyre të brendshme mbyllen.
Sëmundja që transmetohet nga uji ka ekzistuar prej shekujsh dhe mbetet një rrezik global për shëndetin. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, ka 1.3 deri në 4 milionë raste dhe nga 21,000 deri në 143,000 vdekje nga kolera çdo vit.
Rastet shfaqen në të gjithë botën – veçanërisht kur ndodh një krizë ose konflikt dhe uji i pijshëm i pastër nuk është i disponueshëm. Kolera shpesh përhapet kur dikush gëlltit ujë ose ushqim që është kontaminuar nga bakteret; shpesh hyn në ujë nga diarreja e dikujt që është i infektuar.
Klima dhe konflikti
Ekzistojnë dy lloje kryesore të shpërthimeve të kolerës: ato që qarkullojnë brenda vendeve ku shpërthimet ndodhin rregullisht dhe ato që fillojnë të dalin jashtë kontrollit gjatë një krize, si p.sh. një konflikt ose fatkeqësi natyrore si një përmbytje ose një tërmet.
Në zonat e luftës si Ukraina, prishja e infrastrukturës së ujit, kanalizimeve dhe shëndetit do të thotë se futja e kolerës mund të përhapet me shpejtësi – dhe në mënyrë katastrofike.
“Ndërsa ato sisteme infrastrukturore shkatërrohen në konflikt, ne mund të kemi ndotje të ujërave të zeza të furnizimit tonë me ujë dhe më pas furnizimi ynë me ujë mund të jetë një mjet për të transmetuar kolerën,” thotë Lantagne.
Gjatë luftës së tij civile, për shembull, Jemeni pati shpërthimin më të keq të kolerës në histori me më shumë se 2.5 milionë raste dhe rreth 4,000 vdekje. Përhapja goditi Jemenin për herë të parë në vitin 2016 dhe filloi të zvogëlohej vetëm muajt e fundit, veçanërisht pasi konflikti i zgjatur kaloi në një armëpushim dhe punonjësit humanitarë ishin në gjendje të rifillonin fushatat e vaksinimit kundër kolerës.
Ndërkohë, fatkeqësitë natyrore – të cilat mund të ndikojnë në furnizimin me ujë të pastër – po bëhen më të zakonshme për shkak të ndryshimeve klimatike. Përmbytjet, për shembull, ndotin ujin, ndërsa thatësirat thajnë burimet e sigurta të ujit të pijshëm.
Kjo i vendos njerëzit që ikin nga zonat e shkatërruara nga fatkeqësitë klimatike në rrezik më të lartë të ekspozimit ndaj kolerës. “Sa herë që i detyroni njerëzit të lëvizin përreth dhe njerëzit duhet të përdorin ujë që nuk është furnizimi i tyre normal, ka të ngjarë të ketë një rrezik,” thotë Dr. David Sack, një profesor i shëndetit ndërkombëtar në Shkollën Publike Johns Hopkins Bloomberg. Shëndeti. Njerëzit në lëvizje mund të kenë nevojë të pinë ujë të kontaminuar nga lumenjtë ose burime të tjera uji.
Dhe në vendet ku njerëzit nuk kanë hasur më parë me kolerën, ose nuk kanë pasur raste të fundit, ata kanë pak ose aspak imunitet nga rastet e mëparshme ose vaksinimi.
Raporton npr
